Oświadczenie Akademickich Klubów Obywatelskich im. Prezydenta Lecha Kaczyńskiego w Poznaniu, Warszawie, Krakowie, Łodzi, Lublinie, Katowicach, Gdańsku, Toruniu i Olsztynie w sprawie reformy wymiaru sprawiedliwości w Polsce

W imieniu społeczności skupionej w Akademickich Klubach Obywatelskich i sympatyków Klubów, działając w poczuciu odpowiedzialności za Kraj, wzywamy Rząd i Parlament Rzeczypospolitej do kontynuowania dzieła reformy wymiaru sprawiedliwości. Jednocześnie stwierdzamy, że z perspektywy obywatelskiej dzieło to będzie udane, jeżeli:

• Obywatelom zostanie zapewnione prawo do rozpoznania sprawy przez niezawisły sąd i w rozsądnym czasie. Oznacza to konieczność reformy procedur cywilnej i karnej, wsparcie pozasądowych metod rozwiązywania sporów, a także zagwarantowania obywatelom, których nie stać na skorzystanie z profesjonalnego zastępstwa procesowego dostępu do nieodpłatnej pomocy prawnej na etapie przedprocesowym i procesowym, przy czym Państwo Polskie nie może przerzucać kosztów pomocy prawnej w całości lub części na profesjonalnych pełnomocników.
• Nowe przepisy wzmocnią realizację konstytucyjnej zasady trójpodziału władz, uniemożliwiając władzy sądowniczej próby przejęcia kompetencji parlamentu lub rządu, zaś władzy wykonawczej – ingerencję w funkcjonowanie sądów w sposób, który mógłby być odebrany jako próba administracyjnego wpływania na orzecznictwo sędziów.
• Reforma zapewni istnienie mechanizmu kontroli i równowagi władz, zapobiegającego upolitycznieniu sądownictwa, jak również przekształcenia się go we władzę pozostającą poza wszelką kontrolą – rządzącą się własnymi prawami i odpowiadającą wyłącznie przed Bogiem i Historią; zdecydowanie opowiadamy się za istnieniem i sprawnym działaniem Izby Dyscyplinarnej wolnej od nacisków politycznych, ale stanowczo eliminującej zachowania naganne poszczególnych sędziów.
• Rozumiemy konieczność uzdrowienia najpierw struktury sądownictwa, zwłaszcza  organów naczelnych i ich wzajemnych relacji i kompetencji, ale równocześnie oczekujemy  zintensyfikowanych działań zdecydowanie poprawiających orzecznictwo w sądach rejonowych i okręgowych, zwłaszcza skrócenia czasu trwania procesu sądowego i godnego traktowania podsądnych.
• Oczekujemy także stanowczego stanowiska władz państwowych w stosunku do władz Unii Europejskiej we wszystkich aspektach wymiaru sprawiedliwości w Polsce, które są wyłączone spod jej jurysdykcji.

            Wierzymy głęboko, że przedstawicielom władzy wykonawczej, ustawodawczej i sądowniczej zależy na pomyślności Rzeczypospolitej, i że będą oni w stanie wznieść się ponad bieżące spory polityczne i wspólnie pracować dla Jej dobra. Tylko wtedy możliwe będzie stworzenie systemu, w którym wymiar sprawiedliwości ponownie odzyska zaufanie obywateli, a sądy  będą orzekać wedle ustaw i sumienia, wolne od politycznego wpływu. Zaufanie do wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza do sądów, jest jednym z najważniejszych czynników kształtujących demokrację oraz szacunek i przywiązanie do swojego państwa.

W imieniu Zarządów Klubów:

prof. dr hab. Stanisław Mikołajczak – Przewodniczący AKO Poznań
prof. dr  hab. Bogusław Dopart – Przewodniczący AKO Kraków
prof. dr hab. inż. Artur Świergiel – Przewodniczący AKO Warszawa
prof. dr hab. Michał Seweryński – Przewodniczący AKO Łódź
prof. dr hab. inż. – Bolesław Pochopień – Przewodniczący AKO Katowice
prof. dr hab. inż. Andrzej Stepnowski – Przewodniczący AKO Gdańsk
prof. dr hab. Waldemar Paruch – Przewodniczący AKO Lublin
prof dr hab. Jacek Piszczek – Przewodniczący AKO Toruń

Poznań . . . Olsztyn 21.12.2019r.